Τα τελευταία χρόνια βιώνουμε όλο και πιο έντονα στις σχολές την
υποτίμηση της δημόσιας και δωρεάν
παιδείας με τρανταχτό παράδειγμα το νόμο
Διαμαντοπούλου/Αρβανιτόπουλου και το σχέδιο «Αθηνά», που ακολουθώντας το δρόμο
που χάραξε η συνθήκη της Μπολόνια υλοποίησε συγχωνεύσεις πολλών τμημάτων ανά
την Ελλάδα. Το φοιτητικό κίνημα αντιστάθηκε ενεργά κατά της υλοποίησης αυτών
των αποφάσεων και μέχρι σήμερα αγωνίζεται για την ανατροπή τους. Από την αρχή
της εφαρμογής των μνημονίων η υποχρηματοδότηση στην παιδεία έχει γίνει αισθητή
και στη Φιλοσοφική με την ανεπάρκεια των δομών της σχολής και την εισαγωγή του
ιδιωτικού κεφαλαίου να είναι αισθητή (π.χ. Κυλικείο, σίτιση). Ωστόσο το πιο
έντονο παράδειγμα υποχρηματοδότησης και απαξίωσης των τμημάτων της Φιλοσοφικής είναι η κατάσταση που
επικρατεί στα ξενόγλωσσα.
Συγκεκριμένα ενώ παλιότερα οι
φοιτητές δικαιούνταν 2 συγγράμματα και πάνω προκειμένου να καλύψουν τη
στοιχειώδη απόκτηση γνώσης εδώ και κάποια χρόνια τα ξενόγλωσσα τμήματα στο
πλαίσιο των μειώσεων και των περικοπών
της κρατικής χρηματοδότησης δεν διαθέτουν συγγράμματα. Αυτό έχει ως
αποτέλεσμα πολλοί από εμάς να αναγκαζόμαστε να αγοράζουμε οι ίδιοι τα
απαραίτητα συγγράμματα για να είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε στοιχειωδώς τα
μαθήματα. Διαφορετικά οι φοιτητές/τριες αναγκάζονται να λειτουργούν μόνο με
σημειώσεις αν και όπως αυτές υπάρχουν (π.χ. στο Γαλλικό έχει παρατηρηθεί
καθηγητές να μη δίνουν σημειώσεις σε αυτούς/ες που δεν παρακολουθούν αυστηρά
και αδιάλειπτα το μάθημα).
Επιπλέον στο πλαίσιο της
εντατικοποίησης του ρυθμού σπουδών βλέπουμε την επιβολή αλυσίδων μαθημάτων. Οι
αλυσίδες σημαίνουν πως ο φοιτητής/τρια στερείται του δικαιώματος να
παρακολουθήσει τη συνέχεια των σπουδών του αν δεν έχει περάσει προηγουμένως
συγκεκριμένα μαθήματα κάτι που εντείνει τους ρυθμούς σπουδών. Παράλληλα έντονα
είναι τα κρούσματα της καθηγητικής αυθαιρεσίας που σημειώνονται και στη σχολή
μας. Για παράδειγμα, κομμάτι των καθηγητών αξιολογεί αυθαίρετα και με εμπάθεια
τους φοιτητές/τριες με αποτέλεσμα να παρατηρούνται πολλές περιπτώσεις φοιτητών
που κόβονται αναίτια σε μαθήματα και μάλιστα, όταν αυτό συμβαίνει στα τμήματα
με τις αλυσίδες οι φοιτητές/τριες χάνουν ακόμη και ολόκληρα εξάμηνα.
Χαρακτηριστικό είναι και το παράδειγμα του παρουσιολογίου. Σε ορισμένα μαθήματα δηλαδή ο καθηγητής
κρατάει παρουσιολόγιο και επιβάλλεται η συστηματική παρακολούθηση ανεξαρτήτως
των ξεχωριστών αναγκών και υποχρεώσεων που συνέχουν τη ταυτότητα του κάθε
φοιτητή. Γίνεται λοιπόν ξεκάθαρο ότι η εντατικοποίηση των σπουδών και η
πειθάρχηση οδεύουν στο να γίνουν η
βασική καθημερινότητά μας.
Τί γίνεται όμως και με το Μουσικό; Μπαίνοντας
στη σχολή μας γίναμε μάρτυρες μιας πρωτοφανούς και σκόπιμης τροποποίησης του
προγράμματος σπουδών του Μουσικού τμήματος. Ενώ δηλαδή μέχρι πρότινος τα έτη
φοίτησης ήταν 5 και το πτυχίο κατοχύρωνε ισοδυναμία με μεταπτυχιακό τίτλο Master φέτος μας ανακοίνωσαν ότι τα έτη φοίτησης
γίνονται 4 και χάνεται αυτόματα κάθε δικαίωμα για το τίτλο Master και παράλληλα αυτό «μεταμορφώνεται» σε
μεταπτυχιακό επί πληρωμή (συγκεκριμένα στο ποσό των 1650 €).
Μάλιστα σε όλα τα παραπάνω πρέπει να προσθέσουμε και το γεγονός ότι αυτή η
υποβάθμιση του πτυχίου της Μουσικολογίας
έγινε μόνο στο τμήμα της Αθήνας σε αντίθεση με τα άλλα δυο τμήματα της
Θεσσαλονίκης και της Κέρκυρας. Αυτό σε συνδυασμό με τα παραπάνω έχει ως
αποτέλεσμα την βαθύτερη υποτίμηση του πτυχίου μουσικολογίας του ΕΚΠΑ αλλά και
το δύσκολο και αβέβαιο μέλλον των πτυχιούχων στην αναζήτηση και εύρεση
εργασίας.
Για εμάς, λοιπόν, σε αντίθεση με
όλα τα παραπάνω δείγματα υποβάθμισης και απαξίωσης των σπουδών και των ζωών
μας, το πανεπιστήμιο δε μπορεί να είναι απλώς ένα εξεταστικό κέντρο και μία
μετάβαση στο εργασιακό μέλλον αλλά πολύ περισσότερο ένα ζωντανό κέντρο όπου η
γνώση θα παράγεται, θα μεταδίδεται, θα αμφισβητείται και κυρίαρχα θα απαντά
στις ανάγκες των φοιτητών και της νεολαίας, των εργαζομένων και της κοινωνίας
συνολικά στο σήμερα.
Χρειάζονται προσπάθειες με
επίκεντρο τη συλλογική οργάνωση μέσα από τη γενική συνέλευση και την
πολιτικοποίηση, τόσο σε επίπεδο κεντρικών φοιτητικών αντιστάσεων και
καθημερινών διεκδικήσεων μέσα στη σχολή, όσο και στο πώς μπορούν οι αγώνες των
φοιτητών να συνδέονται με το κάθε κοινωνικό και εργατικό κίνημα. Πέρα από την
υπεράσπιση κεκτημένων και την αντίθεση σε αντιδραστικές αλλαγές που προωθούν οι
εκάστοτε κυβερνήσεις για εμάς, ως Αριστερή Ενότητα, έχει αυτοτελή αξία να μπορούμε
να φανταστούμε και να σκιαγραφήσουμε την δική μας προσέγγιση για το πως
οραματιζόμαστε το πανεπιστήμιο στη βάση των αναγκών μας.
Ένα πανεπιστήμιο πραγματικά δημόσιο και δωρεάν, στο οποίο η
δημοκρατία δεν θα είναι διακήρυξη αλλά ουσία και συγκροτητικό στοιχείο της
καθημερινότητας μας, με συμμετοχή των φοιτητών στην λήψη των αποφάσεων, με την
γνώση να μην υπεισέρχεται στο κριτήριο των αναγκών της αγοράς αλλά να
διαμορφώνουμε μια όντως πλουραλιστική και πολύπλευρη γνώση πλάι στις κοινωνικές
ανάγκες. Ένα πανεπιστήμιο κέντρο προβληματισμού και αγώνα, με ανθρώπινους
ρυθμούς σπουδών, χωρίς ταξικούς
φραγμούς, που θα μας χωράει όλους και όλες χωρίς καμία διάκριση.
Για το πανεπιστήμιο των αναγκών μας, που αν και δεν αυταπατόμαστε πως στο σήμερα δε μπορεί να υλοποιηθεί στο πλήρες του σε μία κοινωνία καταπίεσης, ωστόσο γνωρίζουμε πως η αμφισβήτηση και η αντίσταση χωρίς τη δημιουργία δεν αρκούν. Και δεν υπάρχει κανείς ειδικότερος από εμάς τους ίδιους για να ψηλαφίσουμε τις ανάγκες μας και τρόπους να απαντήσουμε σε αυτές.
